Hướng dẫn bố trí thép sàn & bản vẽ bố trí thép sàn 2 lớp

Bố trí thép sàn là bước quan trọng quyết định khả năng chịu lực và tính ổn định của sàn bê tông cốt thép. Thực hiện đúng kỹ thuật không chỉ giúp công trình bền vững theo thời gian mà còn đảm bảo an toàn trong quá trình sử dụng. Bài viết dưới đây, BMB Steel sẽ hướng dẫn chi tiết các nguyên tắc, cách bố trí thép sàn chuẩn kỹ thuật, lưu ý quan trọng khi bố trí thép sàn, đồng thời giới thiệu bản vẽ bố trí thép sàn 2 lớp giúp bạn dễ dàng hình dung và áp dụng trong thực tế.

1. Thép sàn là gì?

Thép sàn là loại vật liệu xây dựng được dùng để gia cố cho sàn bê tông, giúp tăng cường độ cứng, khả năng chịu lực và đảm bảo tính ổn định cho toàn bộ công trình. Đây là thành phần không thể thiếu trong kết cấu sàn của các công trình nhà ở, tòa nhà cao tầng, cầu đường, các công trình công nghiệp.

Vai trò của thép sàn:

• Tăng khả năng chịu lực: Thép sàn giúp sàn bê tông chịu được tải trọng lớn, hạn chế tình trạng nứt gãy hoặc lún sàn.
• Chống co ngót và nứt do nhiệt độ: Khi bê tông khô hoặc chịu tác động của nhiệt độ, thép sàn sẽ giúp giảm thiểu hiện tượng co ngót, ngăn ngừa vết nứt.
• Tăng tính liên kết: Hệ thống thép sàn tạo sự gắn kết bền chặt giữa các khối bê tông, giúp sàn đạt độ nguyên khối.

Xem thêm: Gia công kết cấu thép là gì? Quy trình sản xuất và chi tiết tiêu chuẩn

2. Nguyên tắc bố trí thép sàn

Việc bố trí thép sàn đúng kỹ thuật đảm bảo khả năng chịu lực và độ bền của sàn bê tông. Dù cùng tiết diện và khoảng cách đan thép, nhưng nếu không tuân thủ đúng tiêu chuẩn, khả năng chịu tải của sàn sẽ giảm đáng kể. Vì vậy, khi thực hiện bố trí thép sàn, cần tuân thủ nghiêm ngặt các nguyên tắc sau:

Nguyên tắc chung

• Thép sàn phải đảm bảo khả năng chịu lực tốt, không bị cong vênh hay gãy khi gặp tải trọng lớn.
• Khoảng cách giữa các thanh thép cần được tính toán chính xác để tải trọng được phân bổ đều trên toàn bộ bề mặt sàn.
• Thép trên và thép dưới cần bố trí hợp lý, nhằm đảm bảo sàn có thể chịu được cả lực uốn và lực kéo trong quá trình sử dụng.

Nguyên tắc chọn loại thép

• Thép cường độ cao: dùng cho công trình có yêu cầu chịu lực lớn như tòa nhà cao tầng, cầu đường, công trình công nghiệp nặng.
• Thép thường: dùng cho nhà ở dân dụng hoặc các công trình có tải trọng không quá lớn.
• Thép sử dụng phải đạt tiêu chuẩn xây dựng hiện hành, không bị han gỉ, cong vênh hoặc sai lệch kích thước.

Xem thêm: Kết cấu thép là gì? Kiến thức và ứng dụng trong xây dựng

3. Cách bố trí thép sàn đúng tiêu chuẩn

Dựa vào mối liên kết và tỷ lệ giữa chiều dài và chiều rộng của ô sàn, sàn được chia thành hai loại chính: sàn một phương và sàn hai phương.

• Bản một phương: Là loại sàn có liên kết ở một cạnh (liên kết ngàm) hoặc hai cạnh đối diện (kê tự do hoặc ngàm) và chịu tải phân bố đều. Bản sàn chỉ chịu uốn theo một phương có liên kết, nên được gọi là bản một phương hay bản loại dầm.
• Bản hai phương: Là loại sàn có liên kết ở cả bốn cạnh (tựa tự do hoặc ngàm). Tải trọng tác dụng sẽ được truyền đến các liên kết theo cả hai phương, vì vậy bản sàn chịu uốn hai chiều và được gọi là bản hai phương hay bản kê bốn cạnh.

3.1. Bố trí thép sàn một phương

Khi l₂/l₁ > 2, sàn thuộc loại bản dầm và làm việc chủ yếu theo cạnh ngắn. Loại sàn này thường được dùng trong nhà công nghiệp có hoạt tải lớn.

Nguyên tắc bố trí:

• Thép sàn lớp dưới: Thanh thép ngắn được đặt trước, thanh thép dài đặt sau và bố trí theo cấu tạo.
• Thép sàn lớp trên: Thanh thép dài được đặt trước, thanh thép ngắn đặt trên.

3.2. Bố trí thép sàn hai phương

Khi l₂/l₁ ≤ 2, sàn thuộc loại bản kê bốn cạnh và làm việc theo cả hai phương. Loại sàn này thường được sử dụng rộng rãi trong các công trình dân dụng và công nghiệp có tải trọng nhỏ (thường khi L₁, L₂ ≤ 7m).

Nguyên tắc bố trí:

• Thép sàn lớp dưới: Thanh thép theo phương ngắn được đặt trước, thanh thép theo phương dài đặt lên trên, sau đó đan thành một lớp thép sàn bằng dây kẽm.
• Thép sàn lớp trên: Thanh thép theo phương dài được rải trước, thanh thép theo phương ngắn đặt lên trên và đan thành lớp thép trên.

4. Nên lựa chọn bố trí thép sàn 1 lớp hay sàn 2 lớp?

Việc lựa chọn bố trí thép sàn 1 lớp hay 2 lớp phụ thuộc vào đặc điểm, mục đích sử dụng của từng loại sàn. Mỗi phương án đều có ưu điểm riêng và cần được thiết kế phù hợp với điều kiện thực tế của công trình.

4.1. Bố trí thép sàn 1 lớp

Bố trí thép sàn 1 lớp thường áp dụng cho các loại sàn đơn giản, kê hai cạnh hoặc tấm sàn đặt trực tiếp trên nền đất. Ngoài ra, kiểu bố trí này cũng phù hợp với sàn có sơ đồ tính theo hệ công xôn (console), tức là sàn chỉ chịu uốn theo một hướng nhất định.

Các trường hợp cụ thể nên sử dụng thép sàn 1 lớp gồm:

• Sàn tấm đơn giản đan một lớp thép dưới, chịu momen dương, thường dùng trong các công trình trong nhà như bể phốt, hố gas, nắp hầm chứa,…
• Sàn ô văng, mái che trên đầu cửa được kê một cạnh vào tường hoặc liên kết ngàm với lanh tô, khi đó nên bố trí thép lớp trên để chịu momen âm.

Xem thêm: Báo giá thi công nhà thép tiền chế mới nhất 2025

4.2. Bố trí thép sàn 2 lớp

Trong hầu hết các công trình bê tông cốt thép toàn khối hiện nay, bố trí thép sàn 2 lớp là phương án được áp dụng phổ biến. Lý do là nội lực trong các ô sàn thường liên tục và phức tạp, do đó cần có hai lớp thép để đảm bảo khả năng chịu lực cho cả momen âm và dương phát sinh trong tấm sàn.

Có hai cách bố trí phổ biến đối với sàn 2 lớp:

• Bố trí 2 lớp thép chạy liên tục: Mỗi lớp thép được bố trí ưu tiên theo thanh chịu lực chính. Trong đó, thanh thép theo phương ngắn đặt dưới cho lớp dưới và đặt trên cho lớp thép trên.
• Bố trí lớp thép trên bằng thép mũ: Phương án này giúp tiết kiệm khối lượng thép so với bố trí hai lớp liên tục. Tuy nhiên, thi công cần chính xác và cẩn trọng, vì lớp thép mũ dễ bị bẹp xuống sàn nếu không được cố định đúng kỹ thuật.

5. Bản vẽ bố trí thép sàn 2 lớp

Bản vẽ bố trí thép sàn là bản thiết kế thể hiện chi tiết cách sắp xếp, bố trí các lớp thép trong kết cấu sàn bê tông cốt thép của một công trình xây dựng. Đối với sàn 2 lớp, bản vẽ sẽ thể hiện rõ ràng cách bố trí thép lớp trên và lớp dưới, diện tích sàn cần thi công, mật độ thép trên mỗi mét vuông (m²), độ dày của sàn bê tông,... giúp đảm bảo khả năng chịu lực và độ bền tối ưu cho sàn.

Tương tự như bản thiết kế kiến trúc của ngôi nhà, bản vẽ bố trí thép sàn đóng vai trò là tài liệu hướng dẫn thi công cho đội ngũ kỹ sư và thợ xây dựng. Đồng thời, bản vẽ giúp chủ đầu tư hoặc gia chủ theo dõi, giám sát, nhằm đảm bảo công trình được thi công đúng kỹ thuật, đúng thiết kế ban đầu.

Xem thêm: Nhà thép tiền chế là gì? Thông tin và báo giá xây dựng mới nhất 2025

6. Hướng dẫn bố trí thép sàn 2 lớp đạt chuẩn

Bố trí thép sàn 2 lớp đúng kỹ thuật giúp đảm bảo khả năng chịu lực cho kết cấu, tăng độ bền và tuổi thọ cho công trình. Cùng tìm hiểu chi tiết các bước thực hiện đạt tiêu chuẩn kỹ thuật dưới đây:

6.1. Chuẩn bị bản vẽ thiết kế đúng tiêu chuẩn

Đây là bước đầu tiên và quan trọng nhất, được xem như “kim chỉ nam” cho toàn bộ quá trình thi công. Cần lựa chọn đơn vị thiết kế có kinh nghiệm và chuyên môn, đảm bảo bản vẽ đúng tiêu chuẩn.

6.2. Chọn loại thép chất lượng

Chất lượng thép ảnh hưởng trực tiếp đến độ bền và tuổi thọ của sàn bê tông. Nên sử dụng thép có nguồn gốc rõ ràng, được kiểm định chất lượng và đáp ứng tiêu chuẩn xây dựng. Với các công trình có yêu cầu chịu lực lớn, nên ưu tiên thép cường độ cao để đảm bảo an toàn. Nếu muốn tối ưu chi phí, hãy tham khảo ý kiến kỹ sư chuyên môn để lựa chọn loại thép phù hợp với yêu cầu kỹ thuật mà vẫn tiết kiệm ngân sách.

6.3. Lên kế hoạch bố trí kết cấu phù hợp

Mỗi công trình sẽ có yêu cầu riêng về tải trọng và kết cấu sàn. Vì vậy cần được xác định rõ phương án bố trí sàn 1 phương hay 2 phương trong giai đoạn thiết kế. Nên tham khảo ý kiến kỹ sư kết cấu để lựa chọn phương án bố trí thép hợp lý.

Xem thêm: Top 7 công ty xây dựng nhà thép tiền chế hàng đầu

6.4. Tiến hành bố trí thép sàn 2 lớp

Bước 1: Chuẩn bị bản vẽ thiết kế chi tiết, kiểm tra chất lượng thép và lên phương án uốn sắt trước khi thi công.

Bước 2: Trước tiên, bố trí lớp thép dưới theo phương ngắn trước, sau đó mới đến thép dài. Chiều dài neo được tính từ mép dầm và uốn móc xuống các thanh thép. Cần đánh dấu và xác định vị trí đặt thép để đảm bảo bố trí chính xác.

Bước 3: Sau khi lắp đặt lớp thép dưới, tiến hành đặt cục kê bê tông nhằm tạo lớp bảo vệ cho thép. Độ dày cục kê thường dao động từ 1,5-3cm, tùy thuộc vào độ dày sàn.

Bước 4: Thi công lớp thép trên với hai phương án phổ biến:

• Phương án sắt mũ: Bố trí thép chịu momen âm (thép gối), với chiều dài neo tính từ mép dầm đến hết thanh thép. Tiếp đó, bố trí thép cấu tạo giữa khung sàn với khoảng cách a = 200-300mm.
• Phương án thép 2 lớp liên tục: Đặt lớp thép dài trước, sau đó thép ngắn thi công sau, với chiều dài neo tính từ mép dầm đến hết thanh thép. Lắp đặt thép chân chó để tạo khoảng cách giữa hai lớp thép, cố định bằng dây thép hoặc dây kẽm để tránh xê dịch khi đổ bê tông.

Bước 5: Kiểm tra, rà soát toàn bộ hệ thống thép trước khi đổ bê tông, đảm bảo các mối nối, khoảng cách, vị trí neo,... đều đúng kỹ thuật.

6.5. Kiểm soát chất lượng công trình

Mỗi khâu thi công đều cần được kiểm soát nghiêm ngặt, từ khâu kiểm định vật liệu, lắp đặt cốt thép, đến đổ bê tông hoàn thiện.

7. Lưu ý khi bố trí thép sàn

Trong quá trình bố trí thép sàn, có những lưu ý quan trọng mà bạn cần biết để đảm bảo sàn bê tông cốt thép bền vững và đạt chất lượng thi công cao. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng:

7.1. Tuân thủ bản vẽ thiết kế

Cần thi công đúng theo bản vẽ kỹ thuật và hướng dẫn của kỹ sư thiết kế để đảm bảo tính chính xác và an toàn cho công trình. 

7.2. Kiểm tra chất lượng thép

Trước khi thi công, cần kiểm tra toàn bộ vật liệu thép, đảm bảo không bị han gỉ, cong vênh, nứt gãy hoặc biến dạng.

7.3. Đảm bảo lớp bảo vệ bê tông

Lớp bê tông bảo vệ thép có tác dụng chống ăn mòn và bảo vệ cốt thép khỏi tác động môi trường. Chiều dày lớp bảo vệ nên đạt từ 2-3cm, tùy theo điều kiện sử dụng và yêu cầu thiết kế.

7.4. Kiểm tra kỹ thuật sau khi bố trí thép

Trước khi đổ bê tông, cần kiểm tra toàn bộ hệ thống cốt thép, giúp đảm bảo thi công đúng kỹ thuật và an toàn tuyệt đối cho kết cấu.

Khoảng cách đan thép sàn

Thép sàn phải được đan với khoảng cách đều nhau theo đúng bản vẽ thiết kế. Các mối nối thép có thể buộc với tỷ lệ tối đa 50% nhưng phải đảm bảo không bị xô lệch khi đổ bê tông.

Kê thép sàn

Khoảng cách kê thép sàn so với mặt sàn phải bằng với chiều dày lớp bê tông bảo vệ đã tính toán trước. Thép lớp trên hoặc thép mũ không được đặt giữa chiều dày sàn và không để bị bẹp xuống ván khuôn trong quá trình thi công.

Nối thép sàn

Khi bắt buộc phải nối thép, cần tuân thủ đúng tiêu chuẩn kỹ thuật:

• Không nối tại vị trí chịu lực lớn hoặc bị uốn cong.
• Thép lớp dưới không nên nối tại giữa nhịp ô sàn. Thép lớp trên không nên nối tại vị trí gối dầm.
• Tỷ lệ nối không vượt quá 50% tổng diện tích cốt thép trên một mặt cắt, và các mối nối phải bố trí so le.

Bố trí thép sàn đúng kỹ thuật là yếu tố then chốt để đảm bảo kết cấu sàn bê tông có khả năng chịu lực cao, hạn chế nứt gãy và nâng cao tuổi thọ công trình. Trong đó, bản vẽ bố trí thép sàn 2 lớp đóng vai trò quan trọng giúp đội ngũ thi công và chủ đầu tư theo dõi, giám sát tiến độ, đảm bảo thi công đúng thiết kế.

Để đảm bảo chất lượng công trình đạt mức tối ưu, bạn nên chọn đơn vị thiết kế và thi công uy tín, tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn kỹ thuật. Liên hệ ngay với BMB Steel để được tư vấn chi tiết về bố trí thép sàn phù hợp cho công trình của bạn.