10+ cách thông gió mái tôn bền, hiệu quả và tiết kiệm

Vào mùa nắng nóng, các công trình lợp mái tôn thường hấp thụ nhiệt lượng lớn, khiến không gian bên trong trở nên oi bức, khó chịu. Thông gió mái tôn đúng cách sẽ giúp làm mát, giảm nhiệt độ hiệu quả, cân bằng luồng không khí, bảo vệ cấu trúc mái và kéo dài tuổi thọ công trình. Hãy cùng BMB Steel khám phá hơn 10 giải pháp thông gió mái tôn được áp dụng phổ biến dưới đây, giúp bạn lựa chọn phương án phù hợp, tiết kiệm và bền vững cho công trình của mình.

1. Tại sao cần phải thông gió mái tôn?

Ở những quốc gia có khí hậu nhiệt đới gió mùa, mùa hè thường kéo dài với nền nhiệt cao và bức xạ mặt trời gay gắt. Khi đó, các công trình sử dụng mái tôn như nhà ở, nhà máy, nhà xưởng, nhà kho,… phải chịu tác động mạnh từ sức nóng mặt trời cùng hiệu ứng nhà kính, hiệu ứng đô thị, khiến mái tôn có thể hấp thụ nhiệt lên đến 50°C.

Đặc biệt, tại khu vực đô thị đông đúc, diện tích xây dựng hạn chế khiến việc mở cửa sổ, tạo các lối thông gió tự nhiên trở nên khó khăn. Không khí bên trong bị ngưng đọng, nhiệt lượng không thoát ra được dẫn đến không gian bí bách, ngột ngạt, nóng nực quanh năm.

Tình trạng này nếu kéo dài gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe, chất lượng cuộc sống, làm giảm năng suất lao động, ảnh hưởng đến độ bền của máy móc, vật liệu và sản phẩm được lưu trữ trong công trình.

Chính vì vậy, việc thông gió mái tôn là giải pháp cần thiết giúp giảm nhiệt độ trong không gian, cân bằng luồng không khí, tạo môi trường sống và làm việc thoáng mát.

Xem thêm: Gia công kết cấu thép là gì? Quy trình sản xuất và chi tiết tiêu chuẩn

2. 10+ cách thông gió mái tôn hiệu quả, dễ thực hiện

Dưới đây là tổng hợp hơn 10 phương pháp thông gió mái tôn được áp dụng phổ biến hiện nay, giúp giảm nhiệt, cân bằng luồng không khí và tăng tuổi thọ công trình.

2.1. Quả cầu thông gió

Quả cầu thông gió là thiết bị hoạt động dựa trên nguyên lý đối lưu không khí, tận dụng sự chênh lệch nhiệt độ giữa bên trong và bên ngoài công trình. Khi quả cầu quay, không khí nóng bên trong sẽ được hút lên và thoát ra ngoài, đồng thời không khí mát từ bên ngoài sẽ được hút vào trong, giúp không gian luôn thông thoáng.

Ưu điểm:

• Hoạt động hoàn toàn không cần điện, vận hành nhờ sức gió tự nhiên.
• Hoạt động liên tục 24/7, kể cả khi trời ít gió vẫn duy trì được quá trình lưu thông không khí.
• Không phát thải, thân thiện với môi trường và an toàn khi sử dụng.

Nhược điểm:

• Dễ thấm dột khi mưa nếu khu vực tiếp giáp giữa quả cầu và mái tôn không được xử lý chống thấm kỹ.
• Sau thời gian dài sử dụng, rác, lá cây hoặc cành khô có thể mắc kẹt khiến thiết bị ngừng quay, gây gián đoạn thông gió.
• Hiệu quả giảm dần ở những khu vực bị khuất gió hoặc kín gió.

Xem thêm: Kết cấu thép là gì? Kiến thức và ứng dụng trong xây dựng

2.2. Quạt thông gió mái tôn

Hệ thống quạt thông gió được lắp dưới khu vực áp mái giúp tăng tốc độ trao đổi không khí, đẩy khí nóng ra ngoài và đưa luồng không khí mát vào trong. Đây là giải pháp phổ biến tại nhà máy, xưởng sản xuất, kho hàng, nơi có lượng nhiệt tỏa ra cao.

Ưu điểm: Hiệu quả làm mát cao, dễ điều khiển. Có nhiều lựa chọn về công suất và mẫu mã.

Nhược điểm: Dễ bám bụi trên cánh quạt, cần vệ sinh định kỳ. Có thể phát ra tiếng ồn khi vận hành lâu ngày. 

2.3. Ống thông gió mái tôn

Ống thông gió là hệ thống ống dẫn khí được bố trí trên mái, hoạt động dựa vào chênh lệch áp suất và khối lượng không khí. Khi không khí nóng bốc lên, hệ thống sẽ đẩy khí nóng ra ngoài và hút khí mát vào trong, giúp giảm nhiệt mái tôn đáng kể. Để tăng hiệu quả, hệ thống có thể kết hợp thêm quạt hút công nghiệp nhằm đẩy mạnh quá trình lưu thông không khí.

Ưu điểm:

• Được chế tạo từ Inox, có độ bền cao, không bị oxy hóa hay ăn mòn.
• Trọng lượng nhẹ, không ảnh hưởng đến tải trọng và kết cấu mái.

Nhược điểm:

• Chi phí đầu tư cao do hệ thống ống thông gió có kích thước lớn và chất liệu inox đắt tiền.

Xem thêm: Top 7 công ty xây dựng nhà thép tiền chế hàng đầu

2.4. Cửa sổ thông gió mái tôn

Thiết kế cửa sổ thông gió giúp tận dụng luồng gió tự nhiên để đưa không khí mát từ bên ngoài vào bên trong công trình, từ đó giúp không gian luôn thoáng mát và dễ chịu hơn. Để đạt được hiệu quả cao nhất, khi thiết kế cửa sổ thông gió cần lưu ý:

• Chọn hướng đón gió tốt, tránh bị che khuất bởi cây lớn, tòa nhà cao tầng,...
• Bố trí cửa sổ ở hai phía đối diện nhau để tạo thành dòng đối lưu không khí mạnh mẽ.
• Lắp đặt cửa càng gần mái càng tốt để tối ưu khả năng thoát nhiệt cho mái tôn.

Ưu điểm: Là giải pháp bền vững và hiệu quả lâu dài, gần như không cần bảo trì hay bảo dưỡng định kỳ.

Nhược điểm: Cần thiết kế và gia cố chắc chắn để tránh mưa tạt, nước thấm hoặc nguy cơ người lạ xâm nhập vào nhà.

2.5. Giếng trời

Giếng trời là khoảng không gian mở trên mái nhà, giúp tăng cường lưu thông không khí và lấy ánh sáng tự nhiên vào bên trong. Giếng trời có tác dụng đem khí mát đi vào nhà, còn khí nóng sẽ thoát ra ngoài theo cơ chế đối lưu tự nhiên.

Ưu điểm:

• Giúp không khí mát lưu thông tự do, giảm nhiệt hiệu quả cho mái tôn.
• Tận dụng ánh sáng tự nhiên, giảm tiêu thụ điện năng vào ban ngày.
• Tăng tính thẩm mỹ và điểm nhấn kiến trúc cho công trình.

Nhược điểm:

• Dễ bám bụi và bị côn trùng xâm nhập, cần vệ sinh thường xuyên.
• Cần bố trí lan can, lưới bảo vệ để đảm bảo an toàn, đặc biệt là với gia đình có trẻ nhỏ.

Xem thêm: Nhà thép tiền chế là gì? Thông tin và báo giá xây dựng mới nhất 2025

2.6. Gạch bông thông gió

Gạch bông thông gió là vật liệu được thiết kế với nhiều khe hở, cho phép không khí tự nhiên lưu thông liên tục giữa trong và ngoài công trình. Khi sử dụng cho khu vực áp mái, loại gạch này giúp thoát khí nóng, hút khí mát, góp phần giảm nhiệt đáng kể cho mái tôn.

Ưu điểm:

• Tạo luồng gió tự nhiên, giúp điều hòa nhiệt độ trong nhà.
• Có nhiều mẫu hoa văn đẹp, tăng giá trị thẩm mỹ cho công trình.

Nhược điểm: Dễ hắt mưa hoặc bụi bẩn vào nhà. 

2.7. Sơn chống nóng cho mái tôn

Lớp sơn chống nóng giúp giảm nhiệt độ mái tôn từ 10-15°C so với thông thường khi mái tôn nóng trên 60°C. Độ dày lớp sơn càng cao, hiệu quả cách nhiệt càng rõ rệt.

Ưu điểm:

• Có khả năng chống chịu tốt với hóa chất, nước và thời tiết khắc nghiệt.
• Chi phí thấp hơn nhiều so với các phương pháp thông gió khác.
• Thi công nhanh chóng, dễ dàng, đặc biệt phù hợp với mái tôn có diện tích nhỏ, gia chủ có thể tự thực hiện mà không cần thuê thợ.

Xem thêm: Báo giá chi phí xây dựng nhà xưởng chi tiết năm 2025

2.8. Tấm lợp cách nhiệt

Tấm lợp cách nhiệt là vật liệu được cấu tạo từ nhiều lớp, giúp ngăn bức xạ nhiệt, giảm hấp thụ nhiệt và tiếng ồn. Đây là giải pháp được ưa chuộng trong nhà xưởng, nhà kho, công trình dân dụng.

Ưu điểm:

• Có khả năng dẫn truyền ánh sáng lên đến 90%, ngăn tia cực tím gây hại.
• Cách âm, chống cháy và tự dập lửa.
• Chịu lực cao, chống va đập từ mưa đá hoặc gió bão.
• Trọng lượng nhẹ, dễ vận chuyển và thi công.
• Bề mặt nhẵn bóng, chống bám bụi, ẩm mốc, dễ lau chùi vệ sinh.
• Màu sắc đa dạng, thẩm mỹ cao, mang đến vẻ hiện đại, sang trọng cho công trình.

2.9. Bông thủy tinh cách nhiệt

Bông thủy tinh là vật liệu cách nhiệt, cách âm hiệu quả được dùng rộng rãi trong các công trình xây dựng. Bông thủy tinh giúp giảm truyền nhiệt và tiếng ồn tới 30%, mang lại không gian mát mẻ và yên tĩnh hơn.

Ưu điểm:

• Cách nhiệt tốt, giảm nhiệt độ bên trong đáng kể.
• Thi công dễ dàng nhờ trọng lượng nhẹ và linh hoạt (dạng tấm hoặc cuộn, dày 25-50 mm).
• Mềm mại, không gây trầy xước.
• Chống ăn mòn, không nấm mốc, không sinh vi khuẩn, đảm bảo vệ sinh.

Nhược điểm:

• Khi cắt hoặc thi công, bụi sợi thủy tinh có thể gây ngứa hoặc kích ứng nhẹ nếu không mang đồ bảo hộ.
• Bông thủy tinh cũ, quá hạn có thể ảnh hưởng đến sức khỏe và môi trường, cần được thay thế định kỳ.

2.10. Hệ thống phun sương mái tôn

Một phương án hiện đại và rất hiệu quả trong việc giảm nhiệt cho mái tôn là phun sương làm mát. Phương pháp này sử dụng máy bơm tăng áp để đẩy nước qua ống PVC đến đầu béc phun sương, tạo thành những hạt nước li ti phủ đều trên mái. Khi bốc hơi, sương giúp hạ nhiệt nhanh chóng, đồng thời tạo không khí mát mẻ xung quanh công trình.

Ưu điểm:

• Chi phí đầu tư và vận hành thấp, dễ lắp đặt.
• Thi công nhanh, không ảnh hưởng đến sinh hoạt hoặc hoạt động sản xuất.
• Hiệu quả làm mát nhanh, đặc biệt phù hợp cho khu vực có khí hậu nóng khô.

Nhược điểm:

• Tiêu tốn nước nếu sử dụng thường xuyên.
• Cần đảm bảo nguồn nước sạch, độ pH trung tính để tránh ăn mòn mái tôn hoặc bám cặn.

2.11. Trồng cây leo trên mái tôn

Trồng cây leo trên mái tôn là một phương pháp tự nhiên, thân thiện với môi trường, thường được áp dụng cho nhà ở dân dụng hoặc công trình có yêu cầu cao về thẩm mỹ và thông gió. Các loại cây leo như trầu bà, sử quân tử, tigon, hoa giấy,… khi phủ trên mái sẽ hấp thụ bức xạ nhiệt, giảm tác động trực tiếp của ánh nắng mặt trời, tăng cường lưu thông không khí quanh khu vực mái.

Ưu điểm:

• Điều hòa nhiệt độ, đóng vai trò như một lá chắn sinh học.
• Gia tăng tính thẩm mỹ, làm đẹp cho không gian sống và cảnh quan xung quanh.
• Chi phí đầu tư thấp, dễ thực hiện, dễ duy trì.

Nhược điểm:

• Cần chọn loại cây leo phù hợp, tránh rễ hoặc dây leo bám sâu làm ảnh hưởng đến lớp tôn.
• Phải bảo dưỡng định kỳ, cắt tỉa gọn gàng để tránh cây mọc quá dày làm bí gió hoặc giữ nước gây ẩm mái.

3. Lưu ý khi thiết kế và lắp đặt hệ thống thông gió mái tôn

Để hệ thống thông gió mái tôn hoạt động hiệu quả, việc thiết kế và thi công cần được tính toán cẩn thận ngay từ đầu. Dưới đây là những yếu tố quan trọng cần lưu ý trong quá trình thiết kế và lắp đặt:

Đảm bảo sự hài hòa với các hệ thống khác

Hệ thống thông gió cần được tích hợp đồng bộ với các hệ thống kỹ thuật khác như điện, chiếu sáng, hệ thống PCCC, ống nước,… để tránh xung đột hoặc cản trở lẫn nhau.

Tính toán lưu lượng gió 

Mỗi loại công trình hoặc không gian sử dụng có yêu cầu lưu lượng gió khác nhau. Nhà kho có số lần lưu chuyển gió trung bình từ 10-20 lần/giờ, nhà xưởng sản xuất cần 40-60 lần/giờ do lượng nhiệt và khí thải lớn,... Dựa vào đó, kỹ sư có thể tính toán lưu lượng gió cần thiết, sau đó lựa chọn và bố trí hệ thống thông gió phù hợp cho từng khu vực.

Xác định hướng gió

Trước khi thi công, cần khảo sát hướng và tốc độ gió đặc trưng của khu vực để tận dụng luồng gió tự nhiên. Cần bố trí cửa hút và thoát gió theo hướng gió mát vào mùa hè, tránh gió lạnh vào mùa đông để giúp đảm bảo sự ổn định nhiệt độ trong nhà quanh năm.

Lựa chọn vị trí, công suất và số lượng thiết bị

Bố trí vị trí lắp đặt, xác định số lượng thiết bị thông gió cần được cân nhắc kỹ lưỡng để đạt hiệu quả tối đa. Các thiết bị nên được đặt ở vị trí đón gió và thoát gió thuận lợi, giúp luồng khí lưu thông đều khắp không gian. Đồng thời, công suất thiết bị cần tương ứng với quy mô công trình để tránh tiêu tốn năng lượng hoặc gây ồn.

Chọn áp suất và vận tốc gió phù hợp

Nếu áp suất quá thấp, gió sẽ không được đẩy đến các khu vực cần thiết, làm giảm hiệu suất thông gió. Nếu áp suất quá cao, hệ thống có thể gây tiếng ồn lớn, ảnh hưởng đến môi trường làm việc và sinh hoạt. Do đó, cần cân đối giữa hiệu suất, độ ồn và sự thoải mái trong không gian sinh hoạt và làm việc.

Hy vọng rằng với những chia sẻ trên, BMB Steel đã giúp bạn hiểu rõ hơn về các phương pháp thông gió mái tôn hiệu quả. Ngoài ra, khi thiết kế và bố trí hệ thống thông gió, cần được tính toán kỹ lưỡng để tối ưu khả năng làm mát, tiết kiệm chi phí và tăng độ bền cho mái tôn.

Nếu bạn vẫn băn khoăn trong việc lựa chọn giải pháp phù hợp, hãy liên hệ ngay với BMB Steel để được đội ngũ chuyên gia tư vấn miễn phí và đề xuất phương án thông gió mái tôn tối ưu cho công trình công nghiệp của bạn.