Các tiêu chuẩn thiết kế nhà xưởng đạt chuẩn mới nhất

Nhà xưởng thiết kế với tiêu chuẩn thế nào là hợp lý? Hiện nay đâu là tiêu chuẩn thiết kế mới nhất mà các công trình nhà xưởng Việt Nam đang áp dụng? Bài viết lần này, BMB Steel xin giới thiệu đến bạn tất tần tật những thông tin về tiêu chuẩn thiết kế nhà xưởng đạt chuẩn mới nhất. 

Trong thi công, thiết kế nhà xưởng công nghiệp thì các tiêu chuẩn đánh giá chất lượng của công trình xây dựng là công đoạn quan trọng để quyết định độ an toàn và đưa công trình đi vào sử dựng. Tất tần tật các tiêu chuẩn xây dựng nhà xưởng Việt Nam mà chủ thầu và nhà đầu tư nên biết:

• TCXD 16-1986 – Chiếu sáng nhân tạo ở công trình dân dụng.
• TCVN- 4474-1987 – Tiêu chuẩn thiết kế – Thoát nước bên trong công trình.
• TCVN 4513-1988 – Tiêu chuẩn thiết kế – Cấp nước bên trong công trình.
• TCVN 4605-1988 – Tiêu chuẩn thiết kế – Kết cấu ngăn che, kỹ thuật nhiệt.
• TCXD 29-1991 – Chiếu sáng tự nhiên ở công trình dân dụng
• TCXD 25-1991 – Tiêu chuẩn thiết kế -Đặt đường dây dẫn điện tại công trình công cộng.
• TCXD 27-1991 – Tiêu chuẩn thiết kế – Lắp đặt thiết bị trong nhà và công trình công cộng.
• TCVN 5687-1992 – Tiêu chuẩn thiết kế-Lắp đặt thiết bị trong nhà và công trình công cộng.
• TCVN 5687-1992  – Tiêu chuẩn thiết kế – Thông gió điều hòa không khí.
• TCVN 5760-1993  – Yêu cầu lắp đặt hệ thống phòng cháy chữa cháy.
• TCVN 5738-2001 – Yêu cầu lắp đặt kỹ thuật – Hệ thống báo cháy nổ.
• TCVN- 6160-2005 – Tiêu chuẩn thiết kế – Phòng cháy chữa cháy.
• TCXD VN 356-2005 – Tiêu chuẩn thiết kế – Kết cấu BT và BTCT.
• TCXDVN: 338-2005 – Tiêu chuẩn thiết kế xây dựng và kết cấu thép VN.
• TCVN 2737-2006 – Tiêu chuẩn thiết kế – Tải trọng tác động.
• TCVN 46-2007 – Hướng dẫn kiểm tra và bảo trì hệ thống chống sét cho công trình xây dựng
• TCXDVN 394-2007 – Phần an toàn – Thiết kế và lắp đặt trang thiết bị điện
• TCVN 4319-2012 – Nguyên tắc thiết kế – Nhà và công trình công cộng.
• TCVN 4514: 2012 – TC thiết kế – Xí nghiệp công nghiệp. Tổng mặt bằng

Thiết kế nhà xưởng là một trong những công đoạn quan trọng nhất giúp nhà xưởng khi đưa vào vận hành được tối ưu thời gian di chuyển. Sau đây là nội dung tiêu chuẩn thiết kế nhà xưởng mới nhất BMB Steel chia sẻ với các bạn.

1. Tiêu chuẩn thiết kế nền nhà xưởng

Hiện nay, thiết kế nền nhà xưởng dựa trên tiêu chuẩn TCVN 2737: 1995 sẽ phải khảo sát và tuân thủ những nguyên tắc cơ bản về những tác động của điều kiện địa hình xây dựng, địa chất, địa chất thủy văn. Nên chuẩn bị những phương án xử lý địa chất phù hợp để đi vào xây dựng.

Thiết kế nền nhà xưởng gồm những loại nền như: 

• Nền bê tông
• Nền bê tông cốt thép
• Nền bê tông có phôi thép chịu va chạm
• Nền bê tông chịu được sự ăn mòn của axit, kiềm
• Nền lát gạch xi măng; nền thép
• Nền lát ván gỗ, chất dẻo
• Nền bê tông atphan

Mỗi loại sẽ được áp dụng cho mỗi một yêu cầu của từng công trình hay khả năng công nghệ để có thể thiết kế. 

Nền bê tông sẽ được thiết kế theo từng ô với chiều dài dưới 0.6m. Giữa mỗi ô nên chèn bằng cách chèn bitum. Đối với chiều dày bê tông lót phải có độ dày tối thiểu là 0,1 m. Nền nhà xưởng có đặc điểm là phải bằng phẳng, lớp lót nền cứng cáp và thoát được nước nhanh chóng. 

2. Tiêu chuẩn thiết kế móng nhà xưởng

Để thiết kế móng nhà xưởng chắc chắn, vững vàng thì phải đạt những tiêu chuẩn theo tiêu chuẩn quy định của TCVN 2737: 1995. Phần móng lại là phần quan trọng, nâng đỡ cả công trình nên phải thiết kế làm sao chịu được tác động của yếu tố địa hình. Thiết kế móng cần đạt những tiêu chí: 

• Nền phải cao hơn so với cao độ của móng. Với cột thép, cao độ sẽ là 0,2 m; với cột có khung chèn tường, cao độ sẽ là 0,5 m; với cột bê tông thì cao độ nên là 0,15m. 
• Đối với những công trình cần được mở rộng thì móng cột nên được thiết kế liền kề hai cột với nhau. 
• Khi thiết kế thì phần móng phải bảo vệ bằng chất liệu cách nhiệt, chất chồng hoen gỉ để không ảnh hưởng đến cấu trúc móng. 

3. Mái và cửa mái

Thiết kế mái thì chọn nguyên vật liệu phù hợp để tạo độ dốc cho mái: 

• Lợp mái bằng vật liệu là tấm lợp xi măng thì thiết kế với độ dốc là 30% - 40 %
• Lợp bằng mái lợp tôn múi với độ dốc tiêu chuẩn là 15 - 20%
• Lợp bằng bê tông cốt thép độ dốc mái tiêu chuẩn từ 5% - 8%

Thiết kế hệ thống thoát nước cho nhà xưởng có thể thiết kế trong hoặc ngoài tùy vào kiểu nhà xưởng. Hệ thống máng nước phía trong sẽ phải có thiết kế thêm nắp đậy, cho nước chảy dọc xuống mương nước. Nếu nhà xưởng một nhịp, có chiều cao cột và chiều rộng nhỏ thì có thể để nước chảy tự do từ mái xuống. Nhưng đối với công trình cao hơn 5,4 m thì bắt buộc phải thiết kế thêm hệ thống máng dẫn xuống. 

Đối với việc thiết kế cửa mái: 

• Chiều dài của cửa mái tối đa là 48m 
• Lắp kính có chiều dày tối thiểu là 3mm và phải được cố định 
• Trong nhiều trường hợp người ta không chọn thiết kế cửa mái vì nhu cầu sử dụng và các thiết kế phụ cũng đã đảm bảo cung cấp ánh sáng, thông gió.  

4. Tường và vách ngăn

Một số tiêu chuẩn thiết kế tường cho nhà xưởng thép tiền chế gồm:

• Tường chịu lực
• Tường chèn khung 
• Tường tự chịu lực

Thiết kế chân tường phải có lớp gạch chống thấm bằng bitum, bằng vữa hay xi măng. Lớp chống ẩm dưới chân tường phải bằng vữa xi măng mác 75, chiều dày 20 cm và đặt ngang tại cao độ của mặt nền hoàn thiện.

Tường ngăn giữa các phân xưởng cần được tháo lắp thuận tiện đáp ứng được mặt bằng khi có yêu cầu thay đổi công nghệ và sửa chữa thiết bị.

Các vách ngăn có thể sử dụng vật liệu ván gỗ, lưới thép, bê tông, tấm gỗ dán,... Đối với nhà sản xuất có kích thước nhịp nhỏ hơn hoặc bằng 12m, chiều cao cột không lớn hơn 6m cho phép thiết kế tường chịu lực.

5. Cửa sổ, cửa đi

Một số điều về cửa đi trong tiêu chuẩn thiết kế nhà xưởng cần đặc biệt lưu ý: 

• Cánh cửa phải mở hướng ra phía ngoài
• Phải có đủ chiều cao, chiều rộng cho các loại xe vận chuyển đi vào. Với chiều cao không quá 20 cm và chiều rộng không được quá 50cm 
• Độc cao cửa tính từ chân sàn lên phải dưới hoặc bằng 2m4
• Cửa sổ hay cửa đi đều cần phải đảm bảo đón được nguồn ánh sáng vào cho không gian nhà xưởng. Bên cạnh đó là phải thông thoáng để lối đi lại dễ dàng. 

6. Khe co giãn nhiệt

• Khe co giãn nhiệt được thiết kế với tiêu chuẩn giữa hai khe không được quá 60m. 
• Thiết kế nhà xưởng trong vùng có khả năng động đất từ cấp 7 trở lên thì khe co giãn phải đặt trùng khe chống động đất. 
• Thiết kế khe co giãn giãn nhiệt của kết cấu chịu lực cần tách rời với kết cấu chiều cao tính từ móng đến mái. 

7. Cầu thang

• Tiêu chuẩn thiết kế nhà xưởng thì cầu thang sẽ làm bằng vật liệu bê tông cốt thép, với độ nghiêng theo tỷ lệ 1:2, mỗi bậc phải thiết kế với chiều rộng 300mm, độ cao 150mm
• Tỷ lệ độ nghiêng cầu thang không có buồng thang là 1:1 
• Cầu thang có thể thiết kế theo chiều thẳng đứng với chiều rộng lớn hơn 0,6m 
• Thiết kế cả cầu thang ngoài trời để làm đường thoát hiểm trong những sự cố bất ngờ xảy ra
• Thiết kế chiều cao cho lan can phải hơn 0,8m

8. Sàn

• Sàn phải làm bằng bê tông, cốt thép chịu được tác động của ngoại cảnh
• Phải thiết kế bệ đỡ riêng để tránh trọng tải áp lực đè lên quá lớn 
• Khung sàn nên được làm bằng khung thép

9. Các công trình phụ trợ

• Các công trình phụ trợ phải thiết kế theo khối nhất định
• Bố trí không được lựa chọn vị trí cuối hướng gió so với công trình
• Phòng sản xuất phải bố trí kết hợp cùng phòng có các biện pháp thông gió, chiếu sáng 

10. Đường hầm - kênh mương

• Tạo khoảng cách bé hơn hoặc bằng 100m giữa cửa ra vào và mạng lưới kỹ thuật
• Cửa ra vào phải được phân ở khu vực ngoài khu vực vận chuyển, phải có lan can
• Vị trí của cửa ra vào phải thiết kế sao cho không ảnh hưởng đến hoạt động vận chuyển, bằng tải
• Phải tạo hố thu và thoát nước 

11. Bệ và cầu cạn

• Theo tiêu chuẩn thiết kế nhà xưởng TCVN 4604:2012, cầu cạn được phân loại theo từng chức năng 
• Các quy định về cầu, về đường ống cần lưu ý kiểm tra tải trọng 
• Cầu cạn đỡ nhánh đường sắt thì lấy tiêu chuẩn chiều cao tầm 1,8m; 3,1m; 6m; 9m. Nếu muốn thiết kế cao hơn phải có đầy đủ giấy tờ với lý do phù hợp và được xét duyệt. 
• Tính toán cẩn thận về tải trọng cho đường tàu vận hành ổn định. 
• Lối đi phải có tấm lát 
• Bể cầu cạn có độ dốc 0.2%

12. Hành lang băng tải

• Khoảng cách giữa tim hành lang bằng tải cần đạt khoảng cách 12m, 15m, 18m, 24m, 30m
• Khoảng cách giữa cửa ra vào băng tải tối đa là 100m
• Thang lên xuống có độ nghiêng 60 độ
• Hành lang băng tải được thiết kế với độ cao là bội số 6M so với sàn trần, đối với sàn hầm là bội số 3M  
• Bụi hành lang có thể làm sạch với khí nén, dùng với phương pháp thủy lực và có cung cấp hệ thống thoát nước
• Hành lang băng tải phải có hệ thống hút gió tự nhiên cho thông thoáng

13. Bunke

• Nên ưu tiên sử dụng bê tông cốt thép
• Tính toán và thiết kế miệng theo hình thức đối xứng
• Bunke có dung tính tính toán nhỏ hơn 80%
• Các góc ở phía trong lòng nên để lượn tròn 
• Chất liệu chống cháy sử dụng ở lớp ngoài

14. Xi lô và cụm xi lô

• Nên ưu tiên sử dụng chất liệu là bê tông cốt thép
• Phần thân phải làm bằng chất liệu không cháy
• Tiết diện ngang thiết kế theo đường tròn với đường kính 3m, có thể là hình vuông 
• Giữa chiều dài và chiều rộng, tỷ lệ của cụm xilo không quá 3.
• Bố trí cho các buồng ít nhất hai lối thoát đối với cụm xilo
• Ở giữa xilo phải bố trí miệng tháo liệu 

15. Giá đỡ sàn công tác và gác lửng

• Tính kích thước theo công thức 6m x 6m; 6m x 9m (bước cột) cho giá đỡ sàn, gác lửng. Bội số là 12M cho chiều cao giá đỡ, lớn hơn 4,8 m. Sàn công tác lấy bội số 6M. 
• Đối với bậc chịu lửa I và II nên thiết kế với vật liệu không cháy. 
• Đối với nhà có bậc chịu lửa III và IV sẽ ưu tiên sử dụng vật liệu khó cháy
• Phải thiết kế với chất liệu có lớp sơn chống cháy, có giới hạn chịu lửa đạt 0,75h với kết cấu bằng thép. 

16. Ống khói

• Đối với ống khói gạch, đường kính ống khói hơn 0,8m, đối với ống khói bê tông cốt thép thì đường kính không nhỏ hơn 3,5m 
• Chiều cao thân ống khói không quá 60m
• Ống khói thép thì phải có giằng cứng 
• Đối với tiêu chuẩn thiết kế nhà xưởng TCVN 4604:2012 thì mặt phía trong ống khói phải đảm bảo có lớp bảo vệ chống mòn
• Bên ngoài thân ống khói phải có hệ thống bảo vệ, chống sét, chiếu sáng,...
• Phải có khe co giãn giữa đường dẫn khí và ống khói 
• Thiết kế hình dáng ống khói tùy thuộc theo từng công trình 

17. Hệ thống điện

• Phụ thuộc vào yêu cầu và khả năng công nghệ 
• Lựa chọn nguyên liệu làm hệ thống điện phải lựa chọn phù hợp theo điều kiện xung quanh 
• Lựa chọn tối đa các thiết bị tiêu chuẩn
• Lựa chọn các ổ điện đấu dây làm việc ở mức điện thế tối đa là 36V

18. Cấp và thoát nước

• Tham khảo từ ý kiến các chuyên gia để thiết kế hệ thống cấp thoát nước trong và ngoài
• Khảo sát địa chất, thủy chất để xác định tọa độ điểm thoát nước 
• Nên phân loại các loại nước thải 
• Làm rãnh thoát nước mưa phải có nắp đậy.

19. Thông gió và điều hòa không khí

• Dựa vào điều kiện làm việc, điều kiện kỹ thuật công nghệ để thiết kế thông gió, điều hòa không khí.
• Nên ưu tiên tận dụng không khí tự nhiên, tùy vào khu vực cần thiết mới sử dụng đến điều hòa không khí.
• Thiết kế hệ thống thông gió tự nhiên phải đảm bảo về vị trí và bố trí tường ngăn hợp lý tạo luồng khí đan xen.
• Dùng phương pháp cơ khí để làm sạch bụi không khí chỉ trong một số trường hợp nhất định.
• Phải có cục điều hòa bảo vệ đối với những buồng lái có nhiệt độ cao.

Trên đây là những thông tin về các tiêu chuẩn thiết kế nhà xưởng mới nhất. BMB Steel hy vọng với những thông tin này các doanh nghiệp và chủ thầu có thể hoàn thiện công trình tốt nhất.